Qua phương tiện thông tin đại chúng phản ánh tại một số địa phương có tình trạng chủ đầu tư rao bán nhà đất thuộc các dự án nhà ở không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc các dự án chưa được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất hoặc các dự án không đủ điều kiện chuyển quyền sử dụng đất, bán nhà ở…; tình trạng có nhiều người đã mua hoặc nộp tiền đặt cọc để nhận chuyển nhượng nhà, đất tại các dự án không phép, sai phép.
Việc bán, mua nhà đất nêu trên đã vi phạm các quy định của pháp luật về đất đai, gây rủi ro cho người mua nhà đất, tác động xấu đến thị trường bất động sản, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.
Nguyên nhân ở tại một số địa phương chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở chưa kịp thời kiểm tra, thanh tra phát hiện và xử lý kịp thời các dự án nêu. Chưa tổ chức, chỉ đạo cụ thể việc công khai thông tin về các dự án nhà ở trên địa bàn chưa được chính quyền địa phương và đặc biệt là chủ đầu tư dự án thực hiện nghiêm túc theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản, về đất đai và xây dựng.
Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để các tổ chức, cá nhân được biết, tuân thủ theo đúng các quy định về việc thực hiện dự án đầu tư, việc mua bán kinh doanh nhà đất theo quy định của pháp luật về đất đai và các pháp luật khác có liên quan còn hạn chế. Người dân chưa có thói quen tìm hiểu kỹ các dự án trước khi mua bán, nhiều nhà đầu tư bất động sản có thói quen chấp nhận rủi ro sẵn sáng bỏ tiền mua đi, bán lại bất động sản để đạt được lợi nhuận cao.
Đầu tư, kinh doanh bất động sản là lĩnh vực mang lại lợi nhuận cao và nhanh chóng, nên một số tổ chức, cá nhân đã có những thủ đoạn tinh vi để qua mặt cơ quan chức năng và người mua. Việc kiểm tra giám sát của chính quyền địa phương nơi có đất đặc biệt là cấp cơ sở chưa được chặt chẽ.
Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ TN&MT đã ban hành Công văn số 4944/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 30/9/2019 gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số nội dung sau:
Công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; công khai thông tin các dự án nhà ở đã được phê duyệt trên địa bàn tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp huyện, xã, tại khu đất thực hiện dự án và trên phương tiện thông tin đại chúng của địa phương để cho mọi tổ chức, cá nhân dễ dàng nắm bắt thông tin trước khi thực hiện các giao dịch, đảm bảo tính công khai, minh bạch. Công khai các dự án nhà ở đã được phê duyệt nhưng có vi phạm pháp luật về đất đai, không đủ điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bán nhà ở.
Chỉ đạo các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, rà soát nhằm kịp thời phát hiện và xử lý ngay các vi phạm nêu trên. Trường hợp có dấu hiệu lừa đảo cần kịp thời thông báo cho cơ quan bảo vệ pháp luật để xử lý theo quy định.
Chỉ đạo tăng cường tuyên truyền, phổ biến để các tổ chức, cá nhân được biết, thực hiện đúng các quy định về việc thực hiện dự án đầu tư, việc mua bán kinh doanh nhà đất theo quy định của pháp luật về đất đai và các pháp luật khác có liên quan. Tuyên truyền, khuyến cáo đến các tổ chức, cá nhân cần liên hệ với cơ quan tài nguyên và môi trường, cơ quan quản lý xây dựng và chính quyền địa phương tìm hiểu thông tin dự án trước khi tiến hành giao dịch để tránh rủi ro khi mua nhà đất không đúng quy định.
Thời gian tới, Bộ TN&MT tập trung thực hiện các giải pháp chính: Đề xuất bổ sung chế tài đối với những chủ đầu tư thực hiện các dự án nhưng không thực hiện đầy đủ thủ tục về giao đất cho thuê đất vào Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, đang được Chính phủ xem xét ban hành.
Trong quá trình sửa đổi, bổ sung hoàn thiện chính sách pháp luật về quản lý đất đai, Bộ TN&Mt nghiên cứu đề xuất quy định chặt chẽ hơn về trình tự thủ tục liên quan đến giao đất, cho thuê đất cho các chủ đầu tư thực hiện dự án, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc giám sát quá trình sử dụng đất và quá trình người dân thực hiện các giao dịch đất đai tại địa phương.
Đề nghị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo cụ thể các Sở, ngành có liên quan, Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã rà soát lại tất cả các dự án trên địa bàn và công khai tên từng dự án đầu tư. Đồng thời, các cấp các ngành cần tiếp tục tuyên tuyền để người dân hiểu rõ hơn về các thủ tục liên quan đến giao dịch quyền sử dụng đất trong các dự án bất động sản để từ đó thận trọng hơn khi tham gia các giao dịch. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát quá trình hoạt động của các dự án kinh doanh bất động sản địa bàn.
NB